XML چییە ؟

XML (Extensible Markup Language) زمانێکی نیشانەکردنی پێکهاتەییە کە بۆ هەڵگرتن و گواستنەوەی داتا دیزاین کراوە. ئەم زمانە لە ساڵی 1996دا لەلایەن W3C (World Wide Web Consortium) پەرەی پێدرا و بووە ستانداردێکی جیهانی گرنگ بۆ گۆڕینەوەی زانیاری لەنێوان سیستەمە جیاوازەکاندا.

تایبەتمەندییەکانی XML:

1. خوێندنەوەی ئاسان بۆ مرۆڤ و ئامێر: XML بە شێوازێک دیزاین کراوە کە هەم بۆ مرۆڤ و هەم بۆ کۆمپیوتەر ئاسانە بۆ تێگەیشتن.
2. سەربەخۆ لە پلاتفۆرم: XML سەر بە هیچ سیستەمێکی تایبەت نییە و دەتوانێت لەسەر هەر پلاتفۆرمێک بەکار بهێنرێت.
3. پێکهاتەیی: XML یارمەتی دەدات بە ڕێکخستنی داتاکان بەشێوەیەکی پێکهاتەیی کە پەیوەندی نێوان بەشە جیاوازەکان ڕوون دەکاتەوە.
4. فراوانکراو: وەک ناوەکەی پێشنیار دەکات، XML دەکرێت فراوان بکرێت بۆ گونجاندن لەگەڵ پێداویستییە نوێیەکان.

نموونەیەکی سادەی XML:

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<library>
    <book>
        <title>مەم و زین</title>
        <author>ئەحمەدی خانی</author>
        <publication_year>١٦٩٥</publication_year>
    </book>
    <book>
        <title>دیوانی نالی</title>
        <author>نالی</author>
        <publication_year>١٨٣٥</publication_year>
    </book>
</library>

بەکارهێنانەکانی XML:

1. وێب سێرڤسەکان: XML بەشێوەیەکی بەرفراوان لە وێب سێرڤسەکان بەکاردێت بۆ گۆڕینەوەی داتا.
2. کۆنفیگەریشنی ئەپلیکەیشن: زۆربەی ئەپلیکەیشنەکان فایلی XML بەکاردەهێنن بۆ هەڵگرتنی ڕێکخستنەکانیان.
3. دۆکیومێنتەکان: فۆرماتەکانی وەک DOCX (Microsoft Word) و SVG (بۆ وێنەی ڤێکتۆری) لەسەر XML بنیاتنراون.
4. بنکەی زانیاری: XML دەتوانێت وەک فۆرماتێکی بنکەی زانیاری سەربەخۆ لە پلاتفۆرم بەکاربهێنرێت.
5. RSS فیدەکان: بۆ بڵاوکردنەوەی هەواڵ و زانیاری نوێکراو، RSS (کە جۆرێکە لە XML) بەکاردێت.

جیاوازی لەگەڵ HTML:

لەکاتێکدا XML و HTML هەردووکیان زمانی نیشانەکردنن، بەڵام HTML بۆ نیشاندانی داتا دیزاین کراوە، لەکاتێکدا XML بۆ هەڵگرتن و گواستنەوەی داتا بەکاردێت. HTML تاگەکانی پێشوەخت دیاریکراون (وەک <p> , <h1>), بەڵام لە XML دەتوانیت تاگی خۆت دروست بکەیت کە مانای داتاکەت باشتر دەردەبڕێت.

کۆتایی:

XML لە دنیای تەکنەلۆژیای زانیاریدا ڕۆڵێکی گرنگی هەیە و بەردەوامیش دەبێت وەک ستانداردێکی گرنگ بۆ گۆڕینەوەی داتا. هەرچەندە فۆرماتەکانی وەک JSON لە هەندێک بواردا بەرەو پێشەوە هاتوون، بەڵام XML بەهۆی پێکهاتە بەهێزەکەی و توانای گونجانی لەگەڵ پێداویستییە جیاوازەکان، هێشتا بەکارهێنانێکی بەرفراوانی هەیە.